Νερό: Η Ανάγκη Διασφάλισης του Πολύτιμου Αγαθού
Νερό: Η Ανάγκη Διασφάλισης του Πολύτιμου Αγαθού

Η 22α Μαρτίου έχει ορισθεί από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών  ως Παγκόσμια Ημέρα Νερού, με στόχο την ευαισθητοποίηση, την αφύπνιση, τον προβληματισμό των κοινωνιών καθώς και την υπενθύμιση της σημασία αυτού του μοναδικού αγαθού.



Το Νερό με Αριθμούς

Σύμφωνα με στοιχεία του Ο.Η.Ε.  το 97% του νερού της γης είναι αλμυρό, το 2% είναι  δεσμευμένο σε παγόβουνα και χιόνια, ενώ διαθέσιμο για χρήση είναι μόνο το 1%. Αυτό το μικρό ποσοστό από το οποίο ζει και εξελίσσεται η ανθρωπότητα,  ανακυκλώνεται συνεχώς καθώς εξατμίζεται και επιστρέφει στην γη μέσω βροχής ή χιονιού. Σχεδόν το περισσότερο του  βρόχινου νερού χάνεται, είτε λόγω εξάτμισης,  είτε εισέρχεται σε απρόσιτες περιοχές είτε ρέει προς την θάλασσα. Μόνο το 10% της συνολικής βροχόπτωσης διασώζεται για χρήση και τελικά από αυτό μόνο το 40% (4% βροχόπτωσης) καταναλώνεται.

Εκτιμάτε ότι Παγκοσμίως το 69% του διαθέσιμου νερού καταναλώνεται για την Γεωργία, το 21% στην Βιομηχανία και το 10% για Αστική χρήση. Από το νερό που καταναλώνεται στην Γεωργία το 55% καταναλώνεται στις ανάγκες των καλλιεργειών, το 20% χάνεται κατά την μεταφορά και την εφαρμογή στον αγρό και το 25% λόγω υπερ-αρδεύσεων.

Επίσης έρευνες του Ο.Η.Ε. παγκοσμίως παρουσιάζουν ότι 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε νερό, άλλοι τόσοι πίνουν νερό από μη ασφαλές πηγές, 400.000 παιδία στερούνται την  ελάχιστη ποσότητα νερού για να ζήσουν, ενώ τουλάχιστον  300 σημεία στο πλανήτη είναι δυνητικά πεδία συγκρούσεις λόγω νερού.

Η Σημασία της Αειφόρου Δράσης

Προβλέπεται ότι έως το 2050 το πληθυσμός της γης θα έχει φτάσει τα 9 δισεκατομμύρια και ακόμα το ερώτημα εάν υπάρχει διαθέσιμο νερό για να καλύψει τις ανάγκες όλου αυτού του πληθυσμού μένει αναπάντητο. Η αύξηση της καλλιεργήσιμης γης για να τραφεί όλος αυτός ο πληθυσμός και αύξηση ζήτησης βιομηχανικών προϊόντων για την κάλυψη των αναγκών του πληθυσμού, σε συνδυασμό με την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη επιβάλουν μια  πιο αποτελεσματική και αειφόρα διαχείριση των διαθέσιμων υδατικών πόρων.

Η ανάπτυξη μέτρων και δράσεων σήμερα με σκοπό  οι επόμενες γενιές να βρουν διαθέσιμο καθαρό νερό κρίνεται αναγκαία και οι αριθμοί φανερώνουν από μόνοι τους που πρέπει να εστιάσουμε για να γίνει αυτό εφικτό. Η  αξιοποίηση του βρόχινου νερού που χάνεται στην θάλασσα μέσω φραγμάτων, η αφαλάτωση αλμυρού νερού  σε αρδευόμενο, η μετατροπή των  αποχετευτικών υδάτων των πόλεων σε λιμνο-δεξαμενές άρδευσης είναι μερικές σημαντικές ενέργειες με θετικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της λειψυδρίας. Η λήψη πιλοτικών αποφάσεων αλλά και η έρευνα και ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και μεθόδων διαχείρισης με μικρότερο κόστος αλλά και με ελάχιστη  περιβαλλοντική επιβάρυνση είναι απαραίτητη. Βασικότερο όλων είναι να κατανοήσουμε το μέγεθος του προβλήματος, να υιοθετήσουμε συνείδηση χρήσης του νερού, υπευθυνότητα και σεβασμό τόσο σε αυτό το φυσικό αγαθό αλλά και στους φυσικούς πόρους γενικότερα.

Νερό και Γεωργία

Το νερό και η Γεωργία αποτελούν δυο κομμάτια αλληλένδετα καθώς η αγροτική ανάπτυξη και ευημερία συνεπάγεται με την ύπαρξη διαθέσιμου νερού. Παράλληλα όμως, όπως προαναφέρθηκε, παγκοσμίως η μεγαλύτερη κατανάλωση σε διαθέσιμο νερό γίνεται στην Γεωργία, στην χώρα μας το ποσοστό φτάνει έως και 80%, ενώ οι απώλειες λόγω υπέρ-αρδεύσεων αλλά και στην μεταφορά αγγίζουν το ποσοστό του 40-45% της συνολικής χρήσης του αρδευόμενου νερού.

Το πρόβλημα των υπερ-αρδεύσεων προκύπτει πολλές φορές από την έλλειψη γνώσης για το πως συμπεριφέρεται το νερό μέσα στο έδαφος. Αυτό που πρέπει να κατανοήσουμε είναι ότι στην ωφέλιμη περιοχή που αναπτύσσεται το ριζικό σύστημα  μπορεί να συγκρατηθεί ορισμένη ποσότητα νερού, η περίσσια χάνεται σε βαθύτερα στρώματα, παρασέρνοντας παράλληλα θρεπτικά στοιχεία. Επίσης δημιουργούνται ασφυκτικές συνθήκες λόγω ελλείψεις οξυγόνου και ανάπτυξη ασθενειών που δρουν αρνητικά στην καλλιέργεια. Η χρήση οργάνων επάρκειας της εδαφικής υγρασίας (τενσιόμετρα) βοηθάει πολύ στην κατανόηση του σωστού χρόνου άρδευσης.

Ένα ακόμα σημαντικό ποσοστό ωφέλιμου νερού χάνεται κατά την μεταφορά του είτε από κεντρικά δίκτυα διανομής είτε από τα δευτερεύοντα πριν και μέσα στον αγρό, από διαρροές που πολλές φορές δεν γίνονται αντιληπτές λόγω της υπόγειας δομής των δικτύων. Η χρήση τεχνολογιών με online καταγραφή και διαχείριση μέσω κεντρικής πλατφόρμας, σε οργανωμένες αρδευτικές περιοχές όπως Τοεβ ή ακόμα και οργανισμούς πόλεων αποτελεί έναν χρήσιμο τρόπο  ανεύρεσης διαρροών και απωλειών νερού.

Γενικότερα η επιμόρφωση και η ενημέρωση των αγροτών πάνω στην χρήση νερού, η αναδιάρθρωση καλλιεργειών ή ποικιλιών ανθεκτικές στις ξηρικές συνθήκες, η αναπροσαρμογή τιμολόγησης, η επιλογή αρδευτικών συστημάτων και τεχνολογιών που προάγουν την εξοικονόμηση νερού είναι μερικές λύσεις που συμβάλουν στην προφύλαξη του πολυτίμου φυσικού αγαθού. Η ανάγκη ανάπτυξης μίας συντονισμένης προσπάθειας και ουσιαστικών Πολιτικών αποφάσεων σχετικά με την διασφάλιση του νερό κρίνεται αναγκαία.

 

Πηγή Πληροφοριών:

1.        Χαρτζουλάκης Κωνσταντίνος. Διαχείριση των Υδατικών Πόρων στη Γεωργία σε Ξηροθερμικές Συνθήκες. Ινστιτούτο Ελιάς κ Υποτροπικών Φυτών. Χανιά.

2.        Trademark of Rain Bird Corporation(2003). Irrigation for Growing World. Rain Bird Corporation

3.        San simera.gr. Παγκοσμια Ημέρα για το Νερό. Ανάκτηση: http://www.sansimera.gr/worldays/9#ixzz3UfOMf5T0

4.        Καδιανάκης ΑΕ